Aν δούμε τον κόσμο του βιβλίου σαν ένα οικοσύστημα, τότε τα μικρά βιβλιοπωλεία είναι ένας κρίκος πολύ σημαντικός για την ισορροπία του. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα οικοσυστήματα, όσο περισσότερα διαφορετικά είδη οργανισμών υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερη η ισορροπία.

Ένα διαφορετικό είδος στο οικοσύστημα του βιβλίου είναι και τα βιβλιοπωλεία που δημιουργήθηκαν από εκδοτικούς οίκους· ένα εγχείρημα που χρειάζεται σκληρή δουλειά και τόλμη καθώς ο ρόλος του εκδότη/τριας και του βιβλιοπώλη/ισσας έχουν πολύ διαφορετικές απαιτήσεις. Ωστόσο, το αποτέλεσμα έρχεται να δικαιώσει την απόφασή τους.

Μήπως ήθελαν τα βιβλία τους να έχουν τον χώρο που θα τους ταίριαζε ή μήπως ήθελαν να έρθουν σε επαφή με τους αναγνώστες τους; Ας δούμε τι μας απάντησε ο άνθρωπος πίσω από τις εκδόσεις Φαρφουλάς και το βιβλιοπωλείο Nouveau στην Πάτρα, ο Διαμαντής Καράβολας.

Εκδόσεις Φαρφουλάς – Βιβλιοπωλείο Nouveau   

Εκδότης – βιβλιοπώλης: Διαμαντής Καράβολας

Ποια είναι η εκδοτική σας ταυτότητα / το εκδοτικό σας στίγμα;

Βιβλία από αγνοημένους ή περιθωριοποιημένους παλιούς κυρίως συγγραφείς, επίσης βιβλία σχετικά με τον υπερρεαλισμό και τους δορυφόρους του, καθώς επίσης και νέων συγγραφέων που η γραφή τους εμπεριέχει κάποιο ρίσκο… Βγάζουμε επίσης σποραδικά 2 περιοδικά εμμονών, τον Κλήδονα που ασχολείται με τον υπερρεαλισμό και τον Φαρφουλά.

Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που εκδώσατε και γιατί; 

Ένας παλιός και άξιος εκδότης ο κ. Γ. Χατζόπουλος των εκδόσεων Κάλβος με συμβούλεψε να μην βγάλω 1 βιβλίο στην αρχή αλλά τουλάχιστον 4 «για να σε πάρουν στα σοβαρά τα βιβλιοπωλεία», όπως μου είπε. Ακολουθώντας τη προτροπή του τον Δεκέμβριο του 2007 εξέδωσα τα εξής βιβλία:

Τα Σύμβολα στα Όνειρα, Μία διάλεξη και 6 διηγήματα, του Δημοσθένη Βουτυρά (1872-1958), που είναι και ο συγγραφέας απ’ τον οποίο έχουμε πάρει τον τίτλο των εκδόσεών μας.

Τέσσερις Λίβελοι, του Γιώργη Ζάρκου (1905-1967),

Τα γραπτά της Α-νοησίας, του Edward Lear (1812-1888) σε μετάφραση του Νίκου Σταμπάκη,

Το μπαούλο με τις μπίλιες, (υπερρεαλιστικά ποιήματα) του Νίκου Σταμπάκη.

Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη/αντίδραση όταν τα πήρατε στα χέρια σας;

Ωχ! πως διορθώνουμε τώρα το εξώφυλλο που το υπολόγισα λάθος;

Μιλήστε μας για το Nouveau. Πότε και πώς προέκυψε; Ήταν κάτι που είχατε σκεφτεί εξαρχής;

Πρώτα ξεκίνησα τις εκδόσεις Φραφουλάς το 2007, που τις διατηρώ ακόμα, μετά προέκυψε το βιβλιοπωλείο στην οδό Μαυρομιχάλη 18, που άνοιξε μέσα στην αρχή της κρίσης, τον Οκτώβριο του 2011 και έκλεισε τον Αύγουστο το 2020, για να μεταφερθώ κατόπιν  στην Πάτρα όπου διατηρώ πλέον το βιβλιοπωλείο Nouveau. Το βιβλιοπωλείο στην Πάτρα ήρθε να καλύψει μια προσωπική μου ανάγκη να φύγω από την Αθήνα και να επιστρέψω στην γενέθλια πόλη μου μετά από 30 χρόνια. Μου λείπουν εδώ που είμαι οι ωραίοι τρελοί του αθηναϊκού κέντρου, αλλά η Πάτρα έχει άλλα καλά, και ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να τα έχουμε και όλα…

Τι απολαμβάνετε πιο πολύ στη δουλειά του βιβλιοπώλη και τι στη δουλειά του εκδότη;

Ως εκδότης πιο πολύ απολαμβάνω την δημιουργία των εξωφύλλων των βιβλίων και μετά το τύπωμα, το κουβάλημα των αντιτύπων, γιατί λίγη σωματική άσκηση χρειάζεται όταν έχεις φάει πολλές ώρες στον υπολογιστή. Ως βιβλιοπώλης εκτιμώ αφάνταστα τις παθιασμένες συζητήσεις με απρόβλεπτους και ετερόκλητους αλλά ευγενείς πελάτες, όπως και το να μου υποδείξει κάποιος ένα σπάνιο βιβλίο που να είναι στα ενδιαφέροντά μου. Μ’ αρέσει επίσης η επαφή με τη γειτονιά και τους άλλους μαγαζάτορες που είναι γύρω από εμένα.

Ποια ήταν η πιο απίθανη στιγμή που έχετε ζήσει ως βιβλιοπώλης;
Θα σας αναφέρω δύο: Όταν άνοιξα το βιβλιοπωλείο στην Αθήνα, ο φίλος μου ο Μανόλης Αυτιάς, ή Λούης, που τότε ήταν στα τελευταία του και δεν είχε μόνιμη κατοικία, με παρακάλεσε να έρθει να κοιμάται στο υπόγειο του βιβλιοπωλείου γιατί ήθελε, όπως μου είπε, να πεθάνει μέσα στα βιβλία. Αν και με είχε φέρει σε πολύ δύσκολη θέση η πρότασή του, τελικά του αρνήθηκα, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτή η πρόταση ήταν ιδιαίτερα τιμητική για κάποιον που ξεκινάει ένα βιβλιοπωλείο.

Επίσης νομίζω ότι αξίζει να σας πω ένα σχετικά πρόσφατο περιστατικό που έγινε όταν μετακόμιζα το βιβλιοπωλείο από την Αθήνα στην Πάτρα και με συγκίνησε πολύ. Μια πολύ φτωχή ηλικιωμένη κυρία της γειτονιάς των Εξαρχείων, η κυρία Ελένη (καλή της ώρα) που ζει με ένα επίδομα της πρόνοιας – ούτε καν σύνταξη, ήρθε και πήρε ένα βιβλίο των 5 €, απ’ αυτά που βάζουμε στις προσφορές. Μου έδωσε ένα 20ευρω και αρνήθηκε επίμονα να πάρει ρέστα. «Κράτησέ τα», μου είπε. «Κάνεις ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή σου και έχεις ανάγκη αυτά τα χρήματα, και επίσης θέλω να με θυμάσαι». Αυτή η γυναίκα, αν και πάμφτωχη, επέδειξε μια αρχοντιά και μια ενσυναίσθηση, που δεν την βρίσκεις πλέον ούτε στους πιο ευκατάστατους, ούτε οι πιο μορφωμένους καθηγητές πανεπιστημίων.

Περιγράψτε μας την αγαπημένη σας γωνιά στο Nouveau;
Σας έδωσα 2 απαντήσεις στην προηγούμενη ερώτησή σας, επομένως για να ισοφαρίσουμε σ’ αυτήν δεν θα σας δώσω καμία…

Ποιο βιβλίο θα θέλατε να είχατε εκδώσει;

Θα ήθελα να είχα εκδώσει την Περίληψη Περιηγήσεων του Παναγιώτη Ποταγού που ευτυχώς εξέδωσε ο καλός συνάδελφος Χρ. Νικολάκης των εκδόσεων Εκάτη και την Επιτομή της Σπουδή της Ιστορίας του Αρνολντ Τόυνμπι υπό Δ. Κ. Σόμερβελλ.

Τι μας επιφυλάσσετε για το μέλλον;

Αν ήξερα τι επιφυλάσσει το μέλλον για μας θα μπορούσα να σας έδινα μια πιο σαφή απάντηση…

Τα βιβλία των εκδόσεων Φαρφουλάς